به نقل از سایت اخبار دین و اندیشه : به گزارش خبرگزاری مهر، سیدجواد میری، استاد جامعه شناسی و ادیان در برنامه فلسفی معرفتی «سوفیا» رادیو گفت وگو در رابطه با راهکار عرفانیِ مواجهه با غم ها گفت: وقتی انسان با سختی و دشواری روبرو می شود، حس تهی شدن دارد. ابتدا قلب او که مرکز وجود اوست، احساس خالی شدن می کند. در حدیث قدسی آمده است خداوند در هیچ کجا جای نمی گیرد؛ مگر قلب انسان مومنی که از ایمان پر شده است.
وی گفت: رابطه ذکر و اطمینان قلب در دین اسلام مورد اشاره قرار گرفته است. نقطه قرار انسان در هستی کجاست؟ انسان چگونه تلاش کند تا خود را در سختی ها نبازد یا گم نکند؟ وقتی از ذکر سخن می گوییم، عهد اولیه با خداوند باید به یاد انسان بیاید. این ذکر ندایی می دهد تا انسان به فطرت اولیه خویش باز گردد. یعنی انسانی که جامعه پذیر شده و نظامات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشورش بر او غالب گشته و رنگ و لعاب عصر و دوره خود را می گیرد.
این عضو پژوهشگاه علوم انسانی از جایگزین شدن فطرت ثانوی به جای فطرت نخستین انسان بیم داد و گفت: ذکر در این میان به انسان یادآور می شود که با وجود فرهنگ و اجتماعی که در آن می زیید، اما این انسان مسافر ابدیت است و این نقطه ابدی، الله و ساحت کامل وجود است. این مراقبه به انسان یادآور می شود که در مقابل بسیاری دشواری ها بایستی همبستگی وجودی خود را حفظ کند و بر مشکلات فائق آید.
غلامرضا جلالی، عضو هیئت علمی مجمع علمی حکمت اسلامی در مصاحبه با این برنامه شبانگاهی با اشاره به عرفان نجم الدین کبری گفت: از ویژگی های ایشان تربیت افرادی با ساحات تاثیر گذار است.
آثار بسیاری از ایشان دردست نیست و هرآنچه مانده، به روش های سیر و سلوک اشاره دارد و این سلوک شکلی اجتهادی دارد. این نوع عرفان زائیده اجتهاد اکبر –دوری محض از تقلید- است. بر اساس دست نوشته های به یادگار مانده از نجم الدین کبری، سرنوشت و توحید حیات و آفرینش به ذات اکبر باز می گردد. او همچنین اشاره دارد هر آنچه نگاشته از قلب او سرچشمه گرفته و از صحیفه خاطر او برگرفته شده است.
این استاد فلسفه اضافه کرد: پایان حیات آدمی انسان را به سمت تحولات عالم اخری هدایت می کند و این دنیا هیچ چیز خاصی نیست؛ مگر راهی برای ورود به جهان غیب. در نتیجه با نزدیک شدن به مرگ، از تمامیت انسان کاسته شده و او را به فرزانگی می کشاند.
جلالی افزود: انسان گاه در برابر حوادث مرگبار خود را بسیار کوچک می پندارد اما نباید از این مرگ، واهمه داشت و در عوض باید به واقعیات حیات نظر کرد. اما چگونه؟ بشری که وارد عرصه سخت بیماری می شود، چطور باید خود را با ماهیت درونی حیات مشغول سازد؟ جلالی در اینباره تاکید کرد زندگی بشر نباید با "شایدها" و "امیدها" گره بخورد. بنابراین کسی که همواره امیدوار است تا به زودی رخدادی موافق نظر او پیش آید، حقیقتِ زندگی را درک نمی کند.
در ادامه قادر فاضلی، استاد حوزه علمیه قم سخنان دیگر مهمان برنامه را چنین پی گرفت: وضعیت ویروس کرونا بی شباهت با بلایای مغول در زندگی ایرانیان نیست.
وی که در این برنامه به بررسی دستاوردهای عرفان در مواجهه با مصیبت ها پرداخت، به کلامی از "نجم الدین کبری" در زمان قرآن سوزی اشاره کرد و گفت: وقتی خبر سوزاندن قرآن ها را به او رسانیدند، نجم الدین کبری فرمود: باد بی نیازی خدا وزیدن گرفته است. یعنی شما تا امروز تصور می کردید اگر این ادعیه و نمازها نباشد، گویی خداییِ خداوند دچار خدشه می شود؛ حال می بینید مصادیق جلوی چشمتان تخریب شده و خداوند باز هم به خدایی خود مشغول است.
فاضلی این حکایت را حاوی درس های بسیاری برای دوران امروز ما دانست و افزود: در دوران مدرن یک ویروس ناشناس و بسیار ناچیز تمام کلیساها، مساجد و حتی مسجدالحرام را به تعطیلی کشاند. برخی از ما مقدس نماها که تصور می کنیم ابنیه مذهبی اگر نباشند، سنگ روی سنگ بند نیست، باید بدانیم خداوند بی نیازتر از این حرف هاست.معرفت شناسی عرفانی اشاره دارد که بشر به عبادات و مصادیق دینی محتاج است؛ در حالی که دین الهی به هیچیک از اینها نیاز ندارد. این مساجد و کلیساها و کنیسه ها اگر انسان را به ضعف خود متوجه نسازد، پس چه کاربردی دارد.
به اعتقاد فاضلی اگر لحظه ای عنایت الهی متوجه ما نشود، هیچ کاری از ما ساخته نیست و اگر بدین فهم نرسیم، مشخص است ساخت این ابنیه برای ما هیچ کاربردی نداشته است.