به نقل از سایت اخبار دین و اندیشه : به گزارش خبرگزاری مهر، در هر مقطع از تاریخ، حجاج و زائران – مانند سفرا – در گفتار و تئوری مصونیت داشتند؛ زیرا عقیده بر آن بود که آنها در راه خدا قدم بر می‌دارند و با مسائل سیاسی به هیچ وجه کاری ندارند؛ در حالی که در عمل چنین نبود.
دولت های عثمانی و قاجاریه با سیاست‌گذاری مناسب و استفاده از تمامی ظرفیت خود برای مدیریت سیاست های اقتصادی ، سیاسی، نظامی و فرهنگی در قبال حج بهره می‌گرفتند؛ لذا حج به عنوان یک اهرم، همواره تعیین کنندۀ این سیاست‌ها بود.
حجاج ایرانی در کنار استفاده از راه های رسمی مثل راه استانبول، راه آناتولی و شام و راه دریایی و راه مصر از برخی راه‌های غیر رسمی مثل راه جبل نیز استفاده می کردند. همچنین حجاج ایرانی در این قرون هم از راه های رسمی و هم غیر رسمی استفاده می کردند.
در پژوهش حاضر ، با توجه به ماهیت بحث و اهداف مترتب بر آن، از روش تحقیق تاریخی استفاده شده و تلاش بر آن بود تا با بهره گیری از داده ها و اطلاعات موجود در اسناد دولت عثمانی و ایران (منتشرشده و منتشرنشده) و نیز با استفاده از منابع تاریخی و سفرنامه ها ، مسائل سؤال های مطرح شده مورد تبیین و تحلیل قرار گیرند.
در بخش اول این کتاب آمده است که علی رغم مشکلات داخلی، دولت قاجار با تأسیس کارپردازی و کنسول خانه در نقاط مختلف سرزمین عثمانی به احوال حجاج خود رسیدگی می کرد؛ در حالیکه در سفرنامه ها درمی‌یابیم که از بی توجهی دولت قاجار شکایت شده است.
بعد از بررسی کوتاه وضع حجاج ایران در دورۀ قبل و بعد از قاجار و نیز تغییرات عمومی این دوره به «بخش دوم» پرداخته شده است که این بخش زیر ذره بین قراردادن خود حجاج است.
بخش سوم این کتاب به راه حجاج ایرانی در سرزمین عثمانی پرداخته شدهاست .
بخش چهارم مطالب اصلی این کتاب را شامل می‌شود که داری هفت فصل است و حج‌گزاری در روابط سیاسی دو کشور بررسی می‌شود.
کتاب حجاج ایرانیدر دولت عثمانی، اثر دوغان اسرا از سوی پژوهشکدۀ تاریخ اسلام در ۶۸۸ صفحه به قیمت ۸۲ هزار تومان منتشر شدهاست.